امروزه ارتقای کیفی تحصیلات رشته های علوم پزشکی یکی از ملزومات تربیت پزشکان و دندانپزشکان ماهر به منظور بهبود سطح بهداشت جامعه است. لذا بررسی دقیق وضعیت تحصیلی دانشجویان با کمک ارزیابی مستمر و پیگیری روند آموزشی آنها امری ضروری است(1). مبنای برگزاری آزمون جامع علوم پایه بر اساس این اعتقاد است که هرچه دانشجویان با آمادگی بیش تری از نظر علمی وارد مرحله بعد شوند به نحو بهتری خواهند توانست وظایف محوله خود را در درمان بیماران انجام دهند(2). کیوز Keeves)) و لارکین (Larkin) در یک فرا تحلیل که به بررسی رابطه پیشرفت نهایی در یادگیری با پیشرفت اولیه پرداخته اند مشخص کرده اند پیشرفت نهایی با پیشرفت اولیه به طور معناداری ارتباط دارد(3). نتایج مطالعات مختلف نشانگر این امر است که آزمون جامع علوم پایه روایی پیش بینی مناسبی در رابطه با آینده تحصیلی دانشجویان دارد. بیجاری و همکاران بیان کردند که می توان از آزمون علوم پایه به عنوان ابزار معتبری برای شناسایی دانشجویان در معرض عدم موفقیت تحصیلی در دوره های بعدی تحصیل استفاده کرد(4). تاوانونگسری(Tawanwongsri) و فنوان Phenwan)) مطالعه ای را با هدف بررسی ارتباط سه امتحان جامع دانشجویان پزشکی با آزمون دریافت مجوز ملی در تایلند انجام دادند. نمرات هر سه آزمون جامع همبستگی معناداری با نمره آزمون مجوز ملی نشان داد(5). مطالعه اصغری و همکاران نشان داد که طول مدت تحصیلی و معدل دانشجویان نقش تأثیرگذاری در نمره آزمون جامع دارد(6). با توجه به اهمیت امتحان جامع علوم پایه دندانپزشکی، شناسایی و تعیین عوامل مرتبط و اثر گذار بر این امتحان جامع اولین قدم در ارزشیابی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان است. لذا تعیین عوامل مؤثر بر موفقیت این آزمون حائز اهمیت است. که از جمله این عوامل معدل دانشجویان در سال های اول تحصیل است. چون تاکنون در ایران مطالعه ای به بررسی ارتباط بین نمره معدل دو سال اول با نمره آزمون جامع علوم پایه دانشجویان دندانپزشکی نپرداخته است، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین نمره معدل دو سال اول و نمره آزمون جامع علوم پایه انجام شده است.

سابقه و هدف: نتایج ارزشیابی استادان یکی از عوامل مهم در تصمیم گیری های پرسنلی در دانشگاه است. نظر به بحث فراوان در این زمینه و از آن جا که ارزشیابی استادان به منزله بررسی فعالیت های آموزشی آن ها و از سوی دیگر رتبه دانشگاه ها در امتحان جامع علوم پایه دربرگیرنده موفقیت آموزشی دانشگاه ها است، این بررسی به منظور تعیین همبستگی بین رتبه امتحان جامع علوم پایه در دروس مختلف با ارزشیابی استادان گروه های آموزشی علوم پایه در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه طی سال های 82-1370 انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. از یک برگه اطلاعاتی که شامل متغیرهای سال های امتحان علوم پایه، نمره و رتبه دروس مختلف در امتحان، جنس، سن و معدل کل دانشجویان، حد نصاب قبولی، نمره کل امتحان علوم پایه و نمره ارزشیابی استادان در دروس مختلف بود، برای ثبت داده ها استفاده شد. برای تکمیل برگه های مذکور از بایگانی های امور فارغ التحصیلان، خدمات ماشینی و واحد ارزشیابی مرکز توسعه اداره آموزش دانشگاه استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از میانگین و درصد میانگین، ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه اطلاعات کامل 11 دوره ارزشیابی استادان و 13 دوره نتایج امتحان جامع علوم پایه بررسی شد. درس فیزیولوژی در ارزشیابی استادان دارای همبستگی مثبت (P<0.03) و درس بهداشت دارای همبستگی منفی (P<0.01) طی سال های 82-1370 بود. درصد مجردها، درصد زنان، تعداد ترم های مشروطی و واحدهای افتاده، طی سال های مذکور افزایش و سن دانشجویان و معدل کل آن ها کاهش داشته است. بین مجردبودن دانشجویان و مونث بودن آن ها با نمره امتحان علوم پایه همبستگی مثبت وجود داشت (P<0.002). بین تعداد ترم های مشروطی و واحدهای افتاده همبستگی منفی وجود داشت (P<0.02). بین نمره ارزشیابی استادان در کل دروس و رتبه امتحان علوم پایه همبستگی معنا دار آماری وجود نداشت.بحث: با توجه به عدم ارتباط بین ارزشیابی استادان و رتبه امتحان علوم پایه در این بررسی، توصیه می گردد که از روش های دیگر ارزشیابی استادان نیز استفاده شود.

1مقدمه: مطالعات مختلفی در مورد تأثیر دانش علوم پایه بر تشخیص بالینی برای پزشکان ماهر و مبتدی انجام شده است، اما این که چرا و چگونه تشخیص بالینی و استدلال بالینی با دانش علوم پایه مرتبط است، هنوز محل بحث است. این مطالعه با هدف بررسی همبستگی بین دانش علوم پایه با مهارت استدلال بالینی از طریق ارزیابی همبستگی بین نمرات دروس علوم پایه با نمره آزمون استدلال بالینی و همچنین تعیین دروس پیش بینی کننده مهارت استدلال بالینی انجام شد. روش ها: آزمون استدلال بالینی برای ارزیابی مهارت های استدلال بالینی همه کارورزان پزشکی در دو گردش پیاپی طب داخلی مورد استفاده قرار گرفت. نمرات از نظر همبستگی با نمرات دروس علوم پایه و نتایج آزمون جامع علوم پایه مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون t مستقل، رگرسیون گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. نتایج: همه نمرات دروس علوم پایه و نتایج آزمون جامع علوم پایه با نمره کل آزمون استدلال بالینی همبستگی مثبت و معنادار داشت (p-value=0/0001,r=0/32) و نمره ی آزمون استدلال بالینی بیش ترین همبستگی را با معدل کل علوم پایه داشت (p-value=0/0001,r=0/37). در تجزیه و تحلیل داده ها تفاوت جنسیتی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از آن است که یادگیری دانش علوم پایه با مهارت استدلال بالینی همبستگی مثبت دارد. با این حال، این همبستگی بر اساس نوع درس از کوچک تا متوسط ​​است. یافته های ما از این دیدگاه حمایت می کند که یادگیری دانش علوم پایه در شکل گیری مهارت های استدلال بالینی مؤثر است. تازه های تحقیق اطهر امید: Google Scholar, Pubmed

زمینه: امتحان جامع علوم پایه هر سال در پایان مقطع علوم پایه به عنوان مجوز ورود به مقطع بعد برگزار می شود و نتایج هر درس نمایان گر کیفیت آموزش در آن گروه آموزشی است.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی نتایج امتحان های جامع علوم پایه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، نتایج دوره های 12 تا 24 آزمون جامع علوم پایه در هر درس به تفکیک رده، رتبه، میانگین و درصد پاسخگویی به سوال ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میانگین قبولی دانشجویان در دوره های مختلف 84.80% بود که دامنه آن از 77.8% تا 93.9% نوسان داشت.در این امتحان ها، بهترین رده به دست آمده کسب رده بسیار خوب در درس های میکروب شناسی، جنین شناسی، تشریح، بافت شناسی، تغذیه و روان شناسی در دوره 24 و بعضی از دوره های قبل بود. روند رتبه ها و رده ها در درس های بیوشیمی، فیزیک پزشکی و فیزیولوژی متغیر بوده از رتبه قابل قبول و متوسط به رده خوب ارتقا یافته بود. رده های به دست آمده در درس های زبان انگلیسی، ژنتیک، بهداشت، آسیب شناسی، ایمن شناسی و انگل شناسی مطلوب نبود.نتیجه گیری: گروه های آموزشی باید با برگزاری جلسه های داخلی و ارزشیابی درون گروهی کیفیت آموزش خود را ارتقا دهند.

زمینه: امتحان جامع علوم پایه هر سال در پایان مقطع علوم پایه به عنوان مجوز ورود به مقطع بعد برگزار می شود و نتایج هر درس نمایان گر کیفیت آموزش در آن گروه آموزشی است.هدف: مطالعه به منظور ارزیابی نتایج امتحان های جامع علوم پایه دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، نتایج دوره های 12 تا 24 آزمون جامع علوم پایه در هر درس به تفکیک رده، رتبه، میانگین و درصد پاسخگویی به سوال ها مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میانگین قبولی دانشجویان در دوره های مختلف 84.80% بود که دامنه آن از 77.8% تا 93.9% نوسان داشت.در این امتحان ها، بهترین رده به دست آمده کسب رده بسیار خوب در درس های میکروب شناسی، جنین شناسی، تشریح، بافت شناسی، تغذیه و روان شناسی در دوره 24 و بعضی از دوره های قبل بود. روند رتبه ها و رده ها در درس های بیوشیمی، فیزیک پزشکی و فیزیولوژی متغیر بوده از رتبه قابل قبول و متوسط به رده خوب ارتقا یافته بود. رده های به دست آمده در درس های زبان انگلیسی، ژنتیک، بهداشت، آسیب شناسی، ایمن شناسی و انگل شناسی مطلوب نبود.نتیجه گیری: گروه های آموزشی باید با برگزاری جلسه های داخلی و ارزشیابی درون گروهی کیفیت آموزش خود را ارتقا دهند.

زمینه: آموزش باید در فضای مناسب، با روش و امکانات مطلوب و بر اساس نیاز، علاقه و زمینه های علمی فراگیران انجام پذیرد تا مدرس در تدریس و دانشجو در یادگیری، احساس رغبت و انگیزه کند.هدف: مطالعه به منظور تعیین ارتباط امکانات آموزشی و نیروی انسانی (تعداد و رتبه) در بخش های علوم پایه دانشکده پزشکی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه کرمان انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی در سال 1378 امکانات موجود بخش ها به وسیله پرسش نامه استاندارد شده با حداقل ضریب پایایی 0.7 و ضریب اعتبار 0.75 با استاندارد های تعیین شده مقایسه شد. پیشرفت تحصیلی دانشجویان ورودی 1375 و 76 بر اساس میانگین نمره های دروس هر بخش، نمره آزمون علوم پایه، معدل و رتبه داده شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین گردید.یافته ها: بخش آناتومی با کسب 61.11 امتیاز از صد نسبت به سایر بخش ها از امکانات آموزشی مناسب تری برخوردار بود. در حالی که دانشجویان بخش میکروب شناسی با میانگین نمره 15.20±1.1 از مجموع دروس آن بخش در موقعیت بالاتری قرار داشتند. همبستگی بین امکانات آموزشی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی بر اساس نتایج امتحانات علوم پایه و میانگین نمره های درون بخشی، منفی بود و اختلاف معنی داری مشاهده نشد. همبستگی بین تعداد و رتبه علمی مدرسین با نمره های درون بخشی و علوم پایه مثبت بود.نتیجه گیری: با توجه به رابطه مستقیم بین تعداد و رتبه علمی مدرسین و پیشرفت تحصیلی دانشجویان، ارتقا سطح علمی مدرسین از طریق برگزاری کارگاه های باز آموزی و نو آموزی جهت ارتقای کیفیت آموزش توصیه می شود.

مقدمه: دوره پزشکی عمومی در دانشگاههای ایران بصورت سنتی چهار مرحله ای (علوم پایه، فیزیولوپاتولوژی، کارآموزی بالینی و کارورزی) به اجرا در می آید. عدم تناسب بین مفاهیم تدریس شده در دوره علوم پایه با نیازهای حرفه ای و آموزشی در دوره کارورزی و پس از فراغت از تحصیل و همچنین افت یادداری آموخته ها از مشکلات این روند است. این مطالعه به بررسی این دو مورد می پردازد. روشها: برای گردآوری داده های مربوط به آگاهی فعلی کارورزان، از آزمون چند گزینه ای حضوری استفاده شد. نمرات آزمون جامع علوم پایه همین افراد به عنوان آگاهی قبلی در نظر گرفته شد. نگرش افراد نسبت به کاربرد بالینی هر سوال و دروس مختلف علوم پایه با پرسشهایی همراه مقیاس لیکرت 5 نقطه ای ارزیابی گردید. یافته ها: هفتاد درصد از کارورزان، میزان دقت خود در پاسخ دهی به آزمون را زیاد و بالاتر از متوسط ارزیابی کردند. پس از تصحیح پاسخنامه ها، مشخص شد که میانگین نمرات اخذ شده در آزمون اخیر نسبت به آزمون جامع علوم پایه همین افراد 25 درصد افت داشته است. میانگین کلی نمره نگرش نسبت به کاربرد بالینی موارد مورد پرسش 3.07±0.56 بدست آمد. میزان آگاهی با متغیرهای جمعیت شناختی (Demographic) مورد بررسی در افراد ارتباط نداشت، اما با نمره آزمون جامع علوم پایه خود فرد و معدل وی ارتباط معنی داری را نشان داد. نوع نگرش دانشجو نسبت به مفاهیم مورد پرسش با میزان آگاهی او مرتبط نبود. بیشترین میزان پاسخ دهی مربوط به دروس بهداشت، بافت شناسی و آسیب شناسی بوده است. کاربردی ترین سوالات آزمون علوم پایه به نظر شرکت کنندگان،مربوط به دروس تغذیه و بهداشت و در درجه بعد، فیزیولوژی، آسیب شناسی، باکتری شناسی انگل و قارچ شناسی و زبان انگلیسی بوده است در حالی که بالاترین نمره نگرش کلی نسبت به کاربرد دروس به بهداشت، تغذیه و فیزیولوژی اختصاص یافته است. بحث: افت میزان دانسته ها پس از طی زمان عادی است ولی مقدار آن (25 درصد) بررسی بیشتری را طلب می کند. به علاوه، عدم هماهنگی بین نگرش کلی به برخی دروس (فیزیک پزشکی و ژنتیک) و کاربرد موارد پرسش شده از محتوا و میزان آگاهی از درس، لزوم دقت بیشتر در طراحی آموزش دروس و طراحی آزمونها بر مبنای نیازهای حرفه ای را نمایان می سازد.

نگارش دانشگاهی یکی از سیاق‎های زبان علم است که می‎تواند انواع مختلفی داشته‎ باشد: کتاب درسی، مقالات پژوهشی، پایان‎نامه‎های دانشگاهی و ... . هدف مقالۀ حاضر مقایسۀ ساختار زبانی در سیاق مقالات علمی­ ‎پژوهشی در رشته‎های علوم انسانی و علوم پایه است. بدین منظور، سی چکیده از مقالۀ علمی­ ‎پژوهشی رشته‎های روان‎شناسی، زبان‎شناسی و جامعه‎شناسی (در مجموع 90 چکیده) بررسی و ساختار بندهای مرکب آن‎ها با سی چکیده از مقاله‎های پژوهشی رشته‎های فیزیک، شیمی و زیست‎شناسی (در مجموع 90 چکیده) مقایسه شد. رویکرد مورد استفاده در مقالۀ حاضر، دستور نقش‎گرای نظام‎مند هلیدی است و بندهای مرکب از این منظر تحلیل شدند. روش پژوهش حاضر، کمّی است. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده است. برای تحلیل داده ها از روش اماری آنوا (ANOVA) و برای نرمال بودن داده ها از آزمون کولمرگروف­ ‎اسمیرنوف استفاده شد. یافته‎ها حاکی از آن است که گروه علوم انسانی بیش از گروه علوم پایه از بندهای مرکب استفاده کرده است. در میان گروه علوم انسانی هم، به ترتیب گروه جامعه‏شناسی بیش از زبان‏شناسی و گروه زبان‏شناسی بیش از روان شناسی از بندهای مرکب در نگارش خود بهره برده ‏است. در گروه علوم پایه هم گروه زیست‏شناسی بیش از دو گروه دیگر بندهای مرکب را در نگارش خود به کار برده ‏است، اما در کل این تفاوت در خود گروه‏ها معنادار نبود. تفاوت توزیع بندهای مرکب در دو گروه را می‎توان در نگاه کلی به تفاوت‎های سبکی هر کدام از آن‎ها نسبت داد. از سوی دیگر، نگارش دانشگاهی در رشته‎های علوم انسانی بیشتر موضوع درک و انسجام متن و گفتمان را لحاظ می‎کند تا رشته‎های علوم پایه. و در نهایت، رشته‎های علوم انسانی تمایل بیشتری به استفاده از ابزارهای استدلال منطقی در نگارش خود دارند تا رشته‎های علوم پایه.